Биыл Қазақстанның тұңғыш қызы, Кеңес Одағының Батыры атағын алған Мәншүк Мәметованың туғанына 100 жыл.
Оның құрметіне «Мәншүк әні» фильмі түсірілді, көптеген балладалар мен кітаптар жазылды, оның естелігі көптеген обелисктер мен ескерткіштерде, соның ішінде Псков облысының Невель қаласында, қыз қайтыс болған шайқастарда сақталған.
Мәншүктің шын есімі Мәнсия, 1922 жылы 23 қазанда Орал ауданы, Жасқұс ауылында дүниеге келген. Екінші дүниежүзілік соғыс басталғанға дейін Алматы медицина институтының 2 курсын бітірген.
1942 жылы 13 тамызда Мәншүк 100-ші қазақ жеке атқыштар бригадасы құрамында өз еркімен майданға аттанды. Алдымен қызды штабқа кеңсе қызметкері, содан кейін далалық ауруханаға медбике етіп тағайындады.
Бос уақытында ол «Максим» пулеметінің дизайнын зерттеп, институтта дәл атуды үйренді – соғысқа дейін оның 1-дәрежелі «Ворошиловский атқыш» белгісі болды. Қыз атқыштар бөліміне ауысуға қол жеткізді.
1943 жылдың қазан айынан бастап Мәметова соғысқан Калинин майданының әскерлері Невель қаласын азат ету үшін шайқасты – бұл Невель шабуыл операциясы болды.
1943 жылы 15 қазанда Невельдің солтүстігіндегі басым биіктіктердің біріне шабуыл жасалды – дәл сол жерде Мәметова қызмет еткен батальонның қорғаныс позициялары орналасқан. Жалғыз қалған қыз бір автоматтан екіншісіне жорғалап өтіп, жауға оқ жаудырды. Ол ұрысты жалғастырды, тіпті серіктестерінен айырылып, жақын жерде жарылған минаның сынығынан басынан ауыр жарақат алды: ол 70-тен астам фашистті жойды. Артық күш келген кезде оны пулеметтің жанынан тапты: Мәншүк қан жоғалтудан қайтыс болды.
1944 жылы оған қайтыс болғаннан кейін Кеңес Одағының Батыры атағы берілді.
М.Мәметованың іні-сарбаздары қаламызда ұзақ жылдар өмір сүрді, олар Оразбаев Атамбай, Болатов Арғынғазы, Қанабек Байсейітов, Қақабай Сүлейменов, Биғазы Жақан. Белгілі жазушы, жерлесіміз Әзілхан Нұршайықов та Мәншүкпен бір дивизияда болған.
Мерейтойлық дата қарсаңында, университет кітапханасы мен мұражайы кафедралардың қатысуымен, бірқатар іс-шаралар өткізді. Жақында музейге Орал қаласындағы Мәншүк Мәметованың мұражай-үйінің директоры Батырханов Ахмедияр Қуанұлы келді. Орал мұражай-үйінің экспозициясының онлайн трансляциясымен телекөпір, сондай-ақ «Біз оларды еске алғанда олар тірі» ерлік сабағын, жерлестердің ұрпақтарымен кездесулерді бірлесіп өткізу жоспары әзірленді.
